1999 yılında Almanya’da kurulan, 2003 yılında ise Türkiye’nin ilk elektronik atık geri dönüşüm tesisi olarak ülkemizdeki faaliyetlerine başlayan EXITCOM, geri dönüşüm tesisine yaptığı yatırımlarla alanında küresel ölçekte ender firmalar arasında yer alıyor. TÜBİTAK Mam ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı iş birliğinde pil geri dönüşüm tesisini 2015 yılında kuran, yatırımlarla da tesisteki prosesleri çeşitlendiren EXITCOM; lityum iyon pil, alkali pil, nikel metal hidrit pil, lityum primer pil gibi farklı çeşitleri işleyebiliyor. Türkiye’de 15.000 ton tesis kapasitesine sahip olan firma, atık toplama ağını genişletmek için pek çok kurum ve kuruluşla hem ticari hem de sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştiriyor. Almanya’da Hannover, Türkiye’de Kocaeli olmak üzere 2 ana noktada hizmet veren EXITCOM, Avrupa’da uygulamaya alınan ve Türkiye’de de 2027 yılından önce uygulanması beklenen Batarya Pasaportu ile pil geri dönüşümü zincirinin merkezinde yer almayı planlıyor

Firmanın faaliyetleri ve hedefleri üzerine röportaj gerçekleştirdiğimiz EXITCOM Ar-Ge ve Proses Yöneticisi İlyas Emir Çuhadar, ayrıntıları Energy Storage’la paylaşıyor.

EXITCOM’u tanıtabilir misiniz?

1999 yılında Almanya’da kurulan EXITCOM, Türkiye’deki faaliyetlerine 2003 yılında başladı. Türkiye’de entegre elektronik atık geri dönüşüm tesisi olarak kurulan EXITCOM, 2015 yılında TÜBİTAK Mam ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı iş birliğiyle kendi bünyesinde pil geri dönüşüm tesisi kurdu. Firma olarak batarya geri dönüşümü üzerinde bu tesisten önce de çalışmalar yapıyorduk; ancak tesisle birlikte bu alandaki çalışmalarımızı hem güçlendirdik hem de çeşitlendirdik. Özellikle son 4-5 yılda yeni teknolojilerin geliştirilmesiyle birlikte yatırımlar yaparak; lityum iyon pil, alkali pil, nikel metal hidrit pil, lityum primer piller gibi farklı çeşitlerde de geri dönüşüm prosesleri kurduk. Bu süreçte laboratuvar, pilot tesisler gibi çeşitli altyapılar oluşturduk ve halihazırda var olan endüstriyel tesisimizin de optimizasyonlarını gerçekleştirdik.

EXITCOM olarak, farklı pil türlerini farklı proseslerde işliyoruz. Lityum-iyon pil özelinde konuşursak, yaklaşık 6 ana tip bulunuyor. EXITCOM olarak, biz bu tiplerin tamamında çalışıyoruz, bu teknolojiyi hayata geçirdik; ancak burada önemli olan durum atığın bize gelmesi… Örneğin, Türkiye’de geçtiğimiz yılı ele alırsak yaklaşık olarak 300 ya da 400 ton gibi bir atık pil toplandı. Bizim tesis kapasitemiz ise, 15.000 ton.

Bu sebeple, çeşitli kanun ve özel izin gereksinimlerini karşılayarak yurt dışına da iş yapıyoruz. Burada da birçok ülke ham maddeyi kendi elinde tutmak istediği için çeşitli önlemler alıyor. Örneğin, bu ham maddeler AB regülasyonları kapsamında kritik ve stratejik ham maddeler olarak tanımlanıyor. Almanya’da da faaliyet gösteren EXITCOM olarak, çalıştığımız firmalar arasında küresel çapta faaliyet gösteren büyük global markalar da yer alıyor.

Pillerin ne kadarı geri dönüştürülebiliyor?

Pillerin tüm malzemeleri geri dönüştürülebilir. Buradaki asıl mesele verim, yani ham maddenin saflığı kısmı. Bu uyguladığınız teknolojiye göre değişebilir; ürünün %100’ünü geri dönüştürürsünüz ancak dönüştürdüğünüz ham maddenin %95’i verimlidir gibi…

Geri dönüştürdüğünüz ham maddeler sadece pillerde mi kullanılıyor?

Atık pillerden elde ettiğimiz ham maddelerin tümü pilde tekrar kullanılabiliyor. Tesis ve proseslerimizi tasarlarken birinci önceliğimiz batarya sektörü; ancak boya, demir-çelik gibi çeşitli yan pazarlara da ham madde üretebiliyoruz. Bu bize gelen talebe göre değişebiliyor.

Atık toplama ağınızı genişletmek için farklı çalışmalarınız var mı?

Geri dönüşüm çözümünün beraberinde batarya sektörü başta olmak üzere çeşitli alanlara ham madde sağlamanın yanı sıra, sektörü geliştirecek birçok projede aktif şekilde yer alıyor. Örneğin, şu anda 3 tane aktif AB projemiz bulunuyor, bunun yanında Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü (NATEN) ile bu alanda araştırmalar yapıyoruz.

Bizim ülkemizde geri dönüşüm biraz hurda mantığıyla anlaşılabiliyor; ama biz kobalt, lityum gibi uç ürünlere ulaşmak istiyoruz. Bizim elimizdeki ham madde, henüz çıkarılmamış cevherden milyon kat daha değerli; çünkü zamanında oradan işlenerek hazır hale getirilmiş. Bu yönden karşılaştırdığınız zaman madenciliğe göre çok daha az karbon emisyonu, proses ekipmanı ve daha birçok avantaj sağlıyor.

Toplama ağımızı geliştirmek için TAP Derneği başta olmak üzere, bakanlıklar, belediyeler, üniversiteler ve teknoloji mağazaları ile iş birlikleri gerçekleştiriyoruz. EXITCOM olarak bu konuyu sadece ticari olarak ele almıyor, atık ürüne ulaşmanın yanı sıra bu bilinci yerleştirmek için de çeşitli çalışmalar yapıyoruz. Türkiye’de bu alanda ilk ve tek sayılabilecek pek çok iş yapıyoruz.

Batarya Teknolojileri Zirvesi’ndeki gündeminiz nedir?

EXITCOM olarak, tesis kapasitemizi batarya sektöründeki atıklarla güçlendirmek, beraberinde de yine bu sektördeki oyunculara ürünler temin etmeyi planlıyoruz. Tabi bu bir ağ gerektiriyor ve Batarya Teknolojileri Zirvesi’nde bu yöndeki çalışmalarımızı ele alıyoruz. EXITCOM olarak, bir ayağımız Avrupa’da olduğu için buradaki işleri biliyor ve Türkiye’de henüz başında olan bu sektör için sistem altyapısını oluşturmaya çalışıyoruz. Şu an için sadece işimizi yapmıyor toplama ağı, standartlar ve kuralların oluşumundaki altyapının da oluşturulmasına yardımcı oluyoruz.

Zirvede geri dönüşüm alanında faaliyet gösteren tek firmayız. Buradaki ana noktamız yurt içi ve yurt dışı birçok etkinlikte de olduğu gibi sektörün gündem maddeleri arasında yer alan batarya dönüşümündeki altyapıyı oluşturmak.

Batarya Pasaportu sizleri oldukça yakından ilgilendiriyor. Bu konuyu değerlendirebilir misiniz?

Batarya Pasaportu bizim için çok önemli bir konu. Yurt dışında uygulanmaya başlandı. Türkiye’de ise birkaç örnek var; ancak resmiyette başlayıp başlamadığı bir soru işareti olsa da 2027 öncesi kesinlikle uygulamaya girecek. Batarya Pasaportu konusunda zincirin merkezinde yer alıyoruz; çünkü 2030’a kadar pil üreticileri geri dönüşümden ham madde kullanmak zorunda kalacak. Eğer kullanamazlarsa AB’ye pil satamayacaklar. Bunun için de belirli limitler var ve limitler çerçevesinde batarya alanında geri dönüşüm çözümü sunan firmalardan cevher temin edilmesi gerekecek.

EXITCOM olarak, Türkiye’de çok farklı pil türleriyle karşılaştığımız, çok farklı pil türüne çok geniş proses sağladığımız için dünyada tek olabiliriz. Bu kapsamda Almanya’daki tesisimizi de geliştiriyoruz, önümüzdeki yıl içerisinde oraya da kırma-ayırma hattı kuracağız. Aynı zamanda Avrupa’nın farklı bölgelerinde de bir tesis planlıyoruz; çünkü sektörün geri dönüşüm anlamında ciddi ölçekte gelişeceğini ve büyüyeceğini düşünüyoruz.

Türkiye’nin tek güneş enerjisi ve enerji depolama Fuarı Solar+Storage NX ve eş zamanlı düzenlenen sektördeki tek elektrikli araç şarj altyapısı odaklı Fuar ve Zirve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit, 31 Ağustos – 02 Eylül 2023 tarihleri arasında İstanbul’da Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde ziyarete açıldı. Açılışa katılan EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, “Depolama teknolojileri güneş kaynağını daha güvenilir ve istikrarlı hale getirecek” dedi.

Solis Fuarcılık, Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) ve Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) işbirliği ile düzenlenen Solar+Storage NX ve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit,31 Ağustos’ta Tüyap Interexpo Salonu’nda gerçekleşen ortak açılış töreni ile başladı. Törene, Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. – EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, Otomotiv Yazarı Okan Altan, GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Murat Özdemir, TEHAD Kurucu Başkanı Berkan Bayram, katılımcı firmalar ve ziyaretçiler katıldı.

Açılışta konuşan EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, iklim değişikliğinin gelecek nesilleri tehdit ettiğini ve bu tehdidin tek silahının da yenilebilir enerji olduğunu belirtti ve “Dünyanın en büyük enerji kaynağı güneş ve enerji sektörünün de yeni kralı güneş. Otomotiv sektörünün yeni kralı da elektrikli araçlar. Dolayısıyla yeni krallığı bir araya getiren GENSED ve TEHAD yönetimlerine teşekkür ederim.” dedi. Enerji depolamanın önemine değinen Türkoğlu, “Yenilebilir enerji portföyümüzün yüzde 55 kurulu güce sahip, bunun üretime yansıyan kısmı da yüzde 45. Bugün burada bir güzel şey daha var. Güneş kaynağını daha güvenilir ve istikrarlı hale getirecek depolama teknoloji. O anlamda değişim çok önemli” dedi.

“Biz dünyada yatırımlar anlamında ön planda olan bir ülkeyiz”

Türkoğlu, şöyle devam etti: “Yenilebilir yatırımlarında Avrupa’da 5’nci, dünyada 12’nci sıradayız. Bu depolama teknolojileriyle bunun çok daha iyi noktalara geleceğini düşünüyorum. Bir de yerli teknoloji konusu var. Dışarıdan teknoloji getirmek hem zaman alıyor hem de daha yüksek maliyetli. Bugün güneş enerjisi sektörünün paydaşları olarak övünebileceğimizi düşünüyorum; yüzde 70 oranında yerli teknoloji kullanıyoruz. Bu çok büyük bir değişim. Rüzgarda da bu yüzde 60’larda. Bu ilerisi için de büyük bir avantaj sağlayacak diye düşünüyorum.”

“15 Aralık’tan itibaren isteyen şarj istasyonları sadece yenilebilir elektrikle şarj edecekler”

YEK-G’ye de değinen Türkoğlu, şeffaf ve sürdürülebilirlik açısından önemli olan blok zincir teknolojisini kullandıklarını belirtti ve YEK-G’nin yatırımcılar için çok önemli bir araç olacağını söyledi ve şöyle devam etti: “Yakın zamanda bir yönetmelik değişikliği de oldu. Elektrikli araçların şarj istasyonlarında yeşil sertifika kullanılacak. Bununla ilgili yazılım geliştirmesi yapıyoruz. 15 Aralık’tan itibaren isteyen şarj istasyonları sadece yenilebilir elektrikle şarj edecekler. Bazıları için EPDK bunu zorunlu hale de getirdi. Bu da güneş enerjisi sektörü için ayrı bir değer katmış oldu.” EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, Enerji verimliliğini ölçmek için de yeni bir piyasa çalışması yaptıklarını ve 2026 başında karbon piyasasının devreye gireceğini ifade etti.

“Güneş enerjisini artık alternatif değil baz enerji kaynağı olmalı”

Sözlerine, “Güneş enerjisini artık alternatif bir enerji kaynağı olmaktan çıkartıp depolamanın da desteğiyle bir baz enerji kaynağı haline getirmemiz gerektiğini düşünüyoruz.” İfadesi ile başlayan GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Murat Özdemir, “Eş zamanlı düzenlediğimiz Solar+Storage NX ve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit’i konferanslarla destekleyerek öncelikle farklı gibi görünen ama iç içe geçmiş ve birbirinden sinerji elde eden sektörleri bir araya getirmeyi ve aslında geleceğin nasıl dönüştüğünü, bu dönüşüm içinde de her bireyi etkileyen şeyler olduğunu ve bu sinerjinin nerelere gidebileceğini göstermeyi amaçladık” dedi.

“Dünyanın güneşine talibiz”

“Dünyanın güneşine talibiz diyorum çünkü bu potansiyelimiz var” diyen Özdemir, “Türkiye inşaat sektöründe ikinciliğini hala koruyor ama bulunduğumuz coğrafya Çinliler için uzak gelemezler. Güneş enerji santrallerinin hızlı tasarlanıp kurulması lazım. Bizim mühendislik firmalarımız, panel üreten firmalarımız var, yüzde 95’ini biz Türkiye’de üretiyoruz. Artık hücre de üretiliyor. Önümüzdeki dönemde EXPONET gibi bir platformla birlikte bütün üyelerimizi ve sektörümüzü dış dünyalara taşımak istiyoruz. Fuarımızda dünyanın her yerinden gelen 350 kişilik bir Alım Heyeti var. 3 gün boyunca buradaki katılımcılarla bir network ortamı yaratıp oluşturulacak network ile birlikte bunun başlangıcını yapmak istiyoruz” şeklinde konuştu.

“Güneş enerji sistemleri, depolama sistemleri ve elektrikli araçlar, bu üç başlık ilk kez Türkiye’de bir araya geldi”

Elektrikli araçların gerçek anlamda yeşil elektrikle hareket etmesi konusunda müthiş bir dönüşüm olduğuna dikkat çeken TEHAD Üyesi Okan Altan ise “Gerçek anlamda yeşil elektrik kullanıldığı zaman ‘Bu elektrikli araç gerçekten çevrecidir, çevreci bir ulaşım sisteminin parçasıdır’ diye söyleyebiliyoruz. O yüzden fuarda da göreceksiniz. Bir tarafta güneş enerji sistemleri, bir tarafta da depolama sistemleri, bir tarafta da elektrikli araçları göreceksiniz. Bu üç başlık ilk kez Türkiye’de bir araya geldi. Bu benim çok hoşuma gidiyor çünkü elektrikli araçların temiz enerji ile hareket etmesi gerekiyor” dedi.

“Elektrikli araçlar ve şarj istasyonları teknolojisi de işte tam bu noktada hayatımızın ortasına girmiş durumda”

Solar+Storage NX ve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit’te elektrikli araçlar, şarj istasyonları, enerji depolama, güneş enerjisi ve güneşle bağlı teknolojilerin konuşulacağını ifade eden TEHAD Yönetim Kurulu Başkanı Berkan Bayram şöyle devam etti: “3 gün boyunca tüm bu başlıklar altındaki teknolojiler, yatırım imkanlarını, işbirliklerini ve buradan çıkacak sonuçlarla da belki yol haritalarımızı belirleyeceğiz. Türkiye olarak çok güzel bir noktadayız. Çok değerli yatırımlarımız var gerek güneş gerek yenilenebilir enerji yatırımları ve gerekse şarj yatırımları noktasında çok hızlı ilerliyoruz. TEHAD olarak da biz bu yatırımlar, raporlamalar ve yol haritaları noktasında da genellikle hem girişimciler hem yatırımcılar hem de kamu tarafında yoğun işbirlikleri gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Günümüzde zamanı gelmiş bir olgunun ya da zamanı gelmiş bir teknolojinin önünde durma şansı olmuyor. Eğer bir şeyin zamanı gelmişse onu yapma durumuna geçiyorsunuz. Elektrikli araçlar ve şarj istasyonları teknolojisi de işte tam bu noktada hayatımızın ortasına girmiş durumda.”

Türkiye’nin ilk enerji depolama fuarını gerçekleştiriyoruz

Fuarlar hakkında bilgi veren Solis Fuarcılık ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. Genel Müdürü Feraye Gürel ise “Türkiye’nin ilk enerji depolama fuarını gerçekleştiriyoruz. Bunu ilk olarak biz gerçekleştiriyoruz. Fuarımızın önemli özelliği yurt dışı ziyaretçilerimizin yurt içi ziyaretçilerinden fazla olması. Bizler Türkiye’deki yatırımcıların ağırlıklı olarak iş yapacağı bölgeleri tercih ettik. Kuzey Afrika, Sahra altı gibi bir çok ülkelerden Alım Heyetleri var. İhracata katkısı çok fazla olacak. Yaklaşık 600’e yakın yüzyüze toplantılar yapacağız. Fuara toplamda 135 firma katıldı ve devamı gelecek. Elektrikli araçlar tarafında ise Türkiye’ye henüz yeni giriş yapmış markaların modelleri sergileniyor” dedi.

Solar Storage NX Fuarı’nın sektör için 2 milyar dolar iş hacmi oluşturması bekleniyor

Uluslararası enerji yatırımcılarının Türk iş dünyası ile buluştuğu yeni nesil ticari ve teknoloji paylaşım noktası Solar Storage NX, ilk gününde yoğun ziyaretçi ilgisi ile karşılaştı. Sektör için 2 milyar dolarlık iş hacmi oluşturması beklenen fuarda Güneş Enerjisi Sistemleri, Enerji Depolama Teknolojileri, Mühendislik, Tedarik ve İnşaat, EPC Projeleri, Dijitalizasyon, Akıllı Enerji Çözümleri ve E-Mobilite ürün grupları sergileniyor.

Solar+Storage NX ve eş zamanlı düzenlenen NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit, 02 Eylül’e kadar Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde ziyarete açık kalacak.

NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit Fuarı ve Zirvesi Tüyap’ta kapılarını açtı. Sektörün tek elektrikli araç şarj altyapısı odaklı ve e-mobilite endüstrisinin gereksinimlerine yönelik NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit Fuarı ve Zirvesi, 31 Ağustos – 02 Eylül 2023 tarihleri arasında İstanbul Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde ziyaretçilerini karşılıyor. 31 Ağustos Perşembe günü saat 10:30-11:30 saatleri arasında TÜYAP – Interexpo Salonu’nda gerçekleşen resmi açılış töreninde; Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, TEHAD Kurucu Başkanı Berkan Bayram, GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Murat Özdemir, Enerji Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Özkök, Otomotiv Gazetecisi Okan Altan, katılımcılar ve ziyaretçiler yer aldı.

NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit Fuarı ve Zirvesi’nde sadece yeni nesil değil, bir sonraki jenerasyon mobiliteye dair teknolojik gelişmeler, elektrikli araç şarj ağı, şarj yatırımı, solar sistemler, güneş panelleri, elektrik depolama gibi tüm ekosistem, tek bir noktada sergileniyor. Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) ve Solis Fuarcılık iş birliği ile düzenlenen ve 31 Ağustos Perşembe günü saat 10:30’da ziyarete açılan NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit Fuarı ve Zirvesi, Salon 7’de elektrikli araç ve şarj teknolojilerine dair TEHAD ve sektörün önde gelen firma temsilcilerinin konuşmacı olarak yer alacakları bir dizi etkinliğe de ev sahipliği yapıyor.

Etkinlik programı

13:30 – 15:30 Elektrikli Otomobillerin Kullanım Gerçekleri

Konuşmacılar

Okan Altan, Otomotiv Yazarı

Recep Mert, ABB

15:30 – 16:15 Elektrikli Araç Teknolojileri

Konuşmacılar

Berkan Bayram, TEHAD YK Başkanı

Mahmut Ulubaş, Ulu Motor

Berke Astarcıoğlu, Lixhium |e-mobility Ecosystem|EV Charging Consultant

16:30 – 16:45 Akıllı Şehirler ve Akıllı Hareketlilik

Konuşmacılar

Işık Tunçel, Elektrikli Gelecek

Hüseyin Büyükbektaş, Solplanet

17:15 – 18:00 Şarj Teknolojilerindeki Son Gelişmeler

Konuşmacılar

Mustafa Serdar Şalcı, Gersan Elektrik Tic. Ve San. A.Ş.

Ceyhun Karasayar, Aspower

Hakan Adıgüzel, Voltpo

İsmail Emre Özcan, Zien Enerji