Birincil enerji kaynaklarında yüzde 70’in üzerinde ithalata bağımlı olan Türkiye’nin, enerji ihracatçısı ülke olabilmesi için anahtar rol Yeşil Hidrojen’de bulunuyor.  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından Ocak ayında açıklanan “Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası”nda Yeşil Hidrojen’de 2035 yılı için hedef olarak belirlenen 5 bin Megavat (MW) elektrolizör kapasitesi hedefi büyük heyecan yaratmıştı. Ancak mevzuat eksikliği yatırımcı ilgisini dizginleyen bir faktör olarak öne çıkıyor.

“Daha hızlı hareket etmeliyiz”

Yeşil Hidrojen üzerine Türkiye’de uzmanlaşan şirketlerin başında gelen TEKSİS İleri Teknolojiler’in Genel Müdürü Hüseyin Devrim yaptığı değerlendirmede, mevzuat inşasında yaşanan gecikmenin etkilerine değinirken, “Türkiye’nin bu alandaki dev potansiyelini bilen yerli ve yabancı şirketler, regülasyonların hızlanması için büyük beklenti içerisinde. Enerji sektörünü çok yakından tanıyan Bakanımız Alparslan Bayraktar’dan piyasanın ve yatırımcıların beklentilerini karşılayacak şekilde Yeşil Hidrojen konusunda yürütülen çalışmaları hızlandırmasını bekliyoruz.” dedi.

2053 hedefleri için yaşamsal önemde

Türkiye’nin bu alanda daha hızlı ve beklentileri karşılar şekilde hareket etmesinin, ulusal hedeflerine ulaşmasını da kolaylaştıracağına dikkat çeken Devrim, şu değerlendirmeyi yaptı: “Genel seçimler sonrasında güçlü ve yetkili bir siyasi iktidar ile karşı karşıyayız. Ulusal Eylem Planı’nda, 2053 yılı için belirlenen ‘Net Sıfır’ emisyon hedefine ulaşmak için de Yeşil Hidrojen üretimi kritik önem taşıyor. Türkiye’nin bu hedeflere ulaşabilmesi için enerji üretimi ve tüketiminde köklü değişimlere imza atması gerekiyor. Enerji tüketimi ve emisyon salımı yüksek üretime sahip sektörlerde Yeşil Hidrojen’e yönelik dikkat çekici bir ilgi var. Bu ilginin yatırım iklimi ile desteklenmesi, ülkemizi bu alanda bambaşka noktalara taşıyabilir. Bu sektörler aynı zamanda Türkiye’de üretimin ve istihdamın belkemiği olan sektörler arasında yer alıyor. Gelecek yıldan itibaren Yeşil Mutabakat’a ilişkin zorunlulukların, AB ülkelerine ihracat yapan bu ve benzeri sektörleri etkileyeceğini şimdiden görüyoruz.”

Üretilen hidrojenin sadece %4’ü ‘yeşil’

Tüm dünyada yıllık 100 milyon ton hidrojen üretilirken, bu üretimin sadece yüzde 4’ü Yeşil Hidrojen sınıfına giriyor ve yenilenebilir kaynaklardan üretiliyor. Üretimin kalan yüzde 48’i doğalgaz, yüzde 30’u petrol, yüzde 18’i ise kömür kaynak kullanılarak gerçekleşiyor.

Kömür kaynaklı hidrojen üretimi “Kahverengi Hidrojen” olarak adlandırılırken, doğalgaz kaynaklı üretilen hidrojen “Gri Hidrojen” olarak tanımlanıyor. Yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik kullanılarak sudan üretilen hidrojen ise literatürde “Yeşil Hidrojen” olarak adlandırılıyor.

Türkiye’nin tek güneş enerjisi ve enerji depolama Fuarı Solar+Storage NX ve eş zamanlı düzenlenen sektördeki tek elektrikli araç şarj altyapısı odaklı Fuar ve Zirve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit, 31 Ağustos – 02 Eylül 2023 tarihleri arasında İstanbul’da Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde ziyarete açıldı. Açılışa katılan EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, “Depolama teknolojileri güneş kaynağını daha güvenilir ve istikrarlı hale getirecek” dedi.

Solis Fuarcılık, Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) ve Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) işbirliği ile düzenlenen Solar+Storage NX ve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit,31 Ağustos’ta Tüyap Interexpo Salonu’nda gerçekleşen ortak açılış töreni ile başladı. Törene, Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. – EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, Otomotiv Yazarı Okan Altan, GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Murat Özdemir, TEHAD Kurucu Başkanı Berkan Bayram, katılımcı firmalar ve ziyaretçiler katıldı.

Açılışta konuşan EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, iklim değişikliğinin gelecek nesilleri tehdit ettiğini ve bu tehdidin tek silahının da yenilebilir enerji olduğunu belirtti ve “Dünyanın en büyük enerji kaynağı güneş ve enerji sektörünün de yeni kralı güneş. Otomotiv sektörünün yeni kralı da elektrikli araçlar. Dolayısıyla yeni krallığı bir araya getiren GENSED ve TEHAD yönetimlerine teşekkür ederim.” dedi. Enerji depolamanın önemine değinen Türkoğlu, “Yenilebilir enerji portföyümüzün yüzde 55 kurulu güce sahip, bunun üretime yansıyan kısmı da yüzde 45. Bugün burada bir güzel şey daha var. Güneş kaynağını daha güvenilir ve istikrarlı hale getirecek depolama teknoloji. O anlamda değişim çok önemli” dedi.

“Biz dünyada yatırımlar anlamında ön planda olan bir ülkeyiz”

Türkoğlu, şöyle devam etti: “Yenilebilir yatırımlarında Avrupa’da 5’nci, dünyada 12’nci sıradayız. Bu depolama teknolojileriyle bunun çok daha iyi noktalara geleceğini düşünüyorum. Bir de yerli teknoloji konusu var. Dışarıdan teknoloji getirmek hem zaman alıyor hem de daha yüksek maliyetli. Bugün güneş enerjisi sektörünün paydaşları olarak övünebileceğimizi düşünüyorum; yüzde 70 oranında yerli teknoloji kullanıyoruz. Bu çok büyük bir değişim. Rüzgarda da bu yüzde 60’larda. Bu ilerisi için de büyük bir avantaj sağlayacak diye düşünüyorum.”

“15 Aralık’tan itibaren isteyen şarj istasyonları sadece yenilebilir elektrikle şarj edecekler”

YEK-G’ye de değinen Türkoğlu, şeffaf ve sürdürülebilirlik açısından önemli olan blok zincir teknolojisini kullandıklarını belirtti ve YEK-G’nin yatırımcılar için çok önemli bir araç olacağını söyledi ve şöyle devam etti: “Yakın zamanda bir yönetmelik değişikliği de oldu. Elektrikli araçların şarj istasyonlarında yeşil sertifika kullanılacak. Bununla ilgili yazılım geliştirmesi yapıyoruz. 15 Aralık’tan itibaren isteyen şarj istasyonları sadece yenilebilir elektrikle şarj edecekler. Bazıları için EPDK bunu zorunlu hale de getirdi. Bu da güneş enerjisi sektörü için ayrı bir değer katmış oldu.” EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu, Enerji verimliliğini ölçmek için de yeni bir piyasa çalışması yaptıklarını ve 2026 başında karbon piyasasının devreye gireceğini ifade etti.

“Güneş enerjisini artık alternatif değil baz enerji kaynağı olmalı”

Sözlerine, “Güneş enerjisini artık alternatif bir enerji kaynağı olmaktan çıkartıp depolamanın da desteğiyle bir baz enerji kaynağı haline getirmemiz gerektiğini düşünüyoruz.” İfadesi ile başlayan GENSED Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Murat Özdemir, “Eş zamanlı düzenlediğimiz Solar+Storage NX ve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit’i konferanslarla destekleyerek öncelikle farklı gibi görünen ama iç içe geçmiş ve birbirinden sinerji elde eden sektörleri bir araya getirmeyi ve aslında geleceğin nasıl dönüştüğünü, bu dönüşüm içinde de her bireyi etkileyen şeyler olduğunu ve bu sinerjinin nerelere gidebileceğini göstermeyi amaçladık” dedi.

“Dünyanın güneşine talibiz”

“Dünyanın güneşine talibiz diyorum çünkü bu potansiyelimiz var” diyen Özdemir, “Türkiye inşaat sektöründe ikinciliğini hala koruyor ama bulunduğumuz coğrafya Çinliler için uzak gelemezler. Güneş enerji santrallerinin hızlı tasarlanıp kurulması lazım. Bizim mühendislik firmalarımız, panel üreten firmalarımız var, yüzde 95’ini biz Türkiye’de üretiyoruz. Artık hücre de üretiliyor. Önümüzdeki dönemde EXPONET gibi bir platformla birlikte bütün üyelerimizi ve sektörümüzü dış dünyalara taşımak istiyoruz. Fuarımızda dünyanın her yerinden gelen 350 kişilik bir Alım Heyeti var. 3 gün boyunca buradaki katılımcılarla bir network ortamı yaratıp oluşturulacak network ile birlikte bunun başlangıcını yapmak istiyoruz” şeklinde konuştu.

“Güneş enerji sistemleri, depolama sistemleri ve elektrikli araçlar, bu üç başlık ilk kez Türkiye’de bir araya geldi”

Elektrikli araçların gerçek anlamda yeşil elektrikle hareket etmesi konusunda müthiş bir dönüşüm olduğuna dikkat çeken TEHAD Üyesi Okan Altan ise “Gerçek anlamda yeşil elektrik kullanıldığı zaman ‘Bu elektrikli araç gerçekten çevrecidir, çevreci bir ulaşım sisteminin parçasıdır’ diye söyleyebiliyoruz. O yüzden fuarda da göreceksiniz. Bir tarafta güneş enerji sistemleri, bir tarafta da depolama sistemleri, bir tarafta da elektrikli araçları göreceksiniz. Bu üç başlık ilk kez Türkiye’de bir araya geldi. Bu benim çok hoşuma gidiyor çünkü elektrikli araçların temiz enerji ile hareket etmesi gerekiyor” dedi.

“Elektrikli araçlar ve şarj istasyonları teknolojisi de işte tam bu noktada hayatımızın ortasına girmiş durumda”

Solar+Storage NX ve NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit’te elektrikli araçlar, şarj istasyonları, enerji depolama, güneş enerjisi ve güneşle bağlı teknolojilerin konuşulacağını ifade eden TEHAD Yönetim Kurulu Başkanı Berkan Bayram şöyle devam etti: “3 gün boyunca tüm bu başlıklar altındaki teknolojiler, yatırım imkanlarını, işbirliklerini ve buradan çıkacak sonuçlarla da belki yol haritalarımızı belirleyeceğiz. Türkiye olarak çok güzel bir noktadayız. Çok değerli yatırımlarımız var gerek güneş gerek yenilenebilir enerji yatırımları ve gerekse şarj yatırımları noktasında çok hızlı ilerliyoruz. TEHAD olarak da biz bu yatırımlar, raporlamalar ve yol haritaları noktasında da genellikle hem girişimciler hem yatırımcılar hem de kamu tarafında yoğun işbirlikleri gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Günümüzde zamanı gelmiş bir olgunun ya da zamanı gelmiş bir teknolojinin önünde durma şansı olmuyor. Eğer bir şeyin zamanı gelmişse onu yapma durumuna geçiyorsunuz. Elektrikli araçlar ve şarj istasyonları teknolojisi de işte tam bu noktada hayatımızın ortasına girmiş durumda.”

Türkiye’nin ilk enerji depolama fuarını gerçekleştiriyoruz

Fuarlar hakkında bilgi veren Solis Fuarcılık ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. Genel Müdürü Feraye Gürel ise “Türkiye’nin ilk enerji depolama fuarını gerçekleştiriyoruz. Bunu ilk olarak biz gerçekleştiriyoruz. Fuarımızın önemli özelliği yurt dışı ziyaretçilerimizin yurt içi ziyaretçilerinden fazla olması. Bizler Türkiye’deki yatırımcıların ağırlıklı olarak iş yapacağı bölgeleri tercih ettik. Kuzey Afrika, Sahra altı gibi bir çok ülkelerden Alım Heyetleri var. İhracata katkısı çok fazla olacak. Yaklaşık 600’e yakın yüzyüze toplantılar yapacağız. Fuara toplamda 135 firma katıldı ve devamı gelecek. Elektrikli araçlar tarafında ise Türkiye’ye henüz yeni giriş yapmış markaların modelleri sergileniyor” dedi.

Solar Storage NX Fuarı’nın sektör için 2 milyar dolar iş hacmi oluşturması bekleniyor

Uluslararası enerji yatırımcılarının Türk iş dünyası ile buluştuğu yeni nesil ticari ve teknoloji paylaşım noktası Solar Storage NX, ilk gününde yoğun ziyaretçi ilgisi ile karşılaştı. Sektör için 2 milyar dolarlık iş hacmi oluşturması beklenen fuarda Güneş Enerjisi Sistemleri, Enerji Depolama Teknolojileri, Mühendislik, Tedarik ve İnşaat, EPC Projeleri, Dijitalizasyon, Akıllı Enerji Çözümleri ve E-Mobilite ürün grupları sergileniyor.

Solar+Storage NX ve eş zamanlı düzenlenen NextGen E-Mobility + Charge Expo & Summit, 02 Eylül’e kadar Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde ziyarete açık kalacak.

Carlton Power’ın büyük Manchester’daki Trafford Low Carbon Energy Park’ında inşa edeceği dünyanın en büyük enerji depolama projesi, planlama onayını aldı. 750 milyon sterlinlik proje ile 1 GW’lik batarya inşa edilecek.

Birleşik Krallık’ın bağımsız enerji altyapısı geliştirme şirketi Carlton Power, büyük Manchester’daki Trafford Low Carbon Energy Park’ında yer alan 1GW (1040MW / 2080MWh) gücündeki dünyanın en büyük Batarya Enerji Depolama Projesi (BESS) için planlama izni aldı.  750 milyon sterlinlik BESS projesi, Kuzey Batı İngiltere’deki enerji sisteminin güvenliğini ve dayanıklılığını güçlendirecek ve bölgedeki enerji dönüşümünü ve yenilenebilir enerji üretiminin büyümesini destekleyecek.

BESS için planlama izni, yerel planlama otoritesi olan Trafford Konseyi tarafından verildi. Nihai yatırım kararına bağlı olarak, batarya depolama planının inşaatına 2024’ün ilk çeyreğinde başlanması ve 2025’in son çeyreğinde ticari işletmeye girmesi bekleniyor.  Carlton Power, Trafford BESS’i finanse etmek, inşa etmek ve işletmek için şirketlerle ileri düzeyde görüşmelere devam ediyor.

Trafford BESS, Carlton Power’ın Manchester’ın 8 mil güneyindeki 12 hektarlık Trafford Low Carbon Energy Park için onaylanan ikinci büyük enerji projesini oluşturuyor. Diğeri ise, Carlton’ın 200 MW’lık Trafford Yeşil Hidrojen projesi. Bu projenin de 15-20 MW’lık ilk aşamasının 2025 yılının 4. çeyreğinde ticari faaliyete geçmesi planlanıyor.

Mart 2023’te Birleşik Krallık Enerji Güvenliği ve Net Sıfır Departmanı (DESNZ), ilk Hidrojen Tahsis Turu’nda (HAR1) Hükümetin Hidrojen İş Modeli / Net Sıfır Hidrojen Fonu’ndan mali destek almak için 50 milyon sterlinlik yeşil hidrojen ilk aşamasını listeye aldı. Trafford Yeşil Hidrojen (200MW) Eylül 2022’de Trafford Konseyi tarafından onaylandı ve Birleşik Krallık’ın en büyük onaylı yeşil hidrojen projesi oldu.  Carlton Power ayrıca, kısa süre önce Trafford sahasında Birleşik Krallık’ın ilk hidrojen boru hatlarından biri için planlama izni aldı.

Carlton Power’ın iki projesine ek olarak, Highview Power Storage Inc. 1991 yılına kadar Carrington kömürlü termik santralinin bulunduğu Trafford Low Carbon Energy Park’ında 250 milyon sterlin değerinde 250 MWh uzun süreli, kriyojenik enerji depolama sistemi olan dünyanın ilk ticari sıvı hava depolama projesini inşa etmeyi ve işletmeyi planlıyor. Trafford Low Carbon Energy Park, Manchester gemi kanalına ve 2016 yılında faaliyete geçen 750 milyon sterlinlik Carrington esnek gaz yakıtlı elektrik santraline yakın bir konumda yer alıyor.

Konuyla ilgili açıklama yapan Carlton Power’ın Kurucusu ve İcra Kurulu Başkanı Keith Clarke, “Carlton Power 2008 yılında eski kömür yakıtlı elektrik santralini, sahayı yeni enerji projeleri için yeniden geliştirmek üzere satın aldı.  BESS’in onaylanmasıyla birlikte sahanın toplam yatırım değeri 2 milyar £’a ulaşacak ve bu da büyük Manchester bölgesine önemli ekonomik faydalar sağlayacak ve bölgesel net sıfır hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olacaktır.  Trafford Low Carbon Energy Park’ında önümüzdeki 2-5 yıl içinde yapılacak yatırım, Carlton’un uzun vadeli vizyonunu ve Trafford sahasına yeniden enerji verme konusundaki kararlılığını göstermektedir” ifadelerini kullandı.

Trafford Konseyi Başkanı ve büyük Manchester Yeşil Şehir-Bölge Başkanı olan Meclis Üyesi Tom Ross ise, şunları söyledi “Trafford BESS, Trafford Yeşil Hidrojen planıyla birlikte Trafford ve Greater Manchester’ı Birleşik Krallık’ın enerji dönüşümünün ön saflarına yerleştiriyor. Bu iki proje, Trafford Konseyi’nin kurumsal önceliklerinden biri olan iklim krizinin ele alınmasına yardımcı olacak ve bölgemizin 2038 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu hedefine ulaşma planını destekleyecektir.  Carlton Power’ın Trafford Düşük Karbon Enerji Parkını geliştirirken ortaya koyduğu uzun vadeli vizyonu alkışlıyorum.”

Konuyla ilgili açıklama yapan bir diğer isim olan Carlton Power’ın Avrupa BESS Geliştirme Başkanı Chris McKerrow, “BESS planımız Kuzey Batı’nın enerji sisteminin esnekliğine önemli bir katkı sağlayacak ve yeşil hidrojen planımız ve kriyobatarya projemizle birlikte Trafford Park’ın bölgedeki enerji dönüşümü ve Net Sıfır’a doğru yolculuk için öneminin altını çiziyor. Trafford Konseyi ve Greater Manchester Birleşik Otoritesi gibi diğer yerel kuruluşlar, BESS ve yeşil hidrojen planının enerji dönüşümü, iç yatırım ve çoğu 20 yılı aşkın süredir boş olan arazinin yenilenmesi açısından önemini kabul ediyor. Dünyanın en büyük BESS’i için planlama onayı almış olmaktan büyük memnuniyet duyuyoruz ve şimdi odak noktamız finansman ve projenin inşası” şeklinde konuştu.

Kaynak: https://www.carltonpower.co.uk/news/carlton-power-secures-planning-consent-for-worlds-largest-battery-energy-storage-scheme